Ministers Rutten en Vandenbroucke werken aan beleid rond de overgangsfase naar de menopauze

Omgekeerde pubertijd

De overgang naar de menopauze blijkt vandaag nog steeds een maatschappelijk taboe, ondanks dat elke vrouw ermee te maken krijgt. De overgang is als een omgekeerde puberteit, de overgang van de vruchtbare periode naar de menopauze. Het duurt gemiddeld vijf jaar en vindt meestal plaats tussen de 40 en 50 jaar. De mate waarin vrouwen geconfronteerd worden met klachten zoals vermoeidheid, haaruitval, concentratieproblemen of hersenmist (geheugenproblemen en een afwezigheidsgevoel) verschilt van individu tot individu. De symptomen zijn het gevolg van verandering in de hormoonhuishouding.

De overgang is vaak nog zeer onbekend. In de eerste plaats bij de vrouwen zelf, maar ook bij hun partners, werkgevers en eerstelijnszorg waarmee ze in contact komen naar aanleiding van de klachten. Die onbekendheid kan op verschillende vlakken een negatieve impact uitoefenen. Vrouwen krijgen amper de juiste diagnose. Dit leidt tot een niet- of verkeerde behandeling. Dit gebrek aan oplossingen leidt onder andere ook tot gemiste kansen in het professionele leven van deze vrouwen.

Antidepressiva

Onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk toonde aan dat 1 op 3 van de vrouwen die op consultatie gingen bij hun huisarts met menopauzale klachten, een voorschrift kregen voor antidepressiva. Cijfers in Vlaanderen zijn momenteel nog niet beschikbaar, maar ook bij ons worden klachten niet of fout behandeld. Slaapproblemen, spierpijnen, concentratieproblemen, gewichtsschommelingen worden vaak als alleenstaande klacht behandeld, waardoor het volledige plaatje en de correcte diagnose wordt gemist.

Vandaag worden 21 procent van alle jobs in België uitgevoerd door vrouwen in de overgang of menopauze. Meer dan de helft van deze vrouwen ondervinden hinder op het werk door hun (peri)menopauzale klachten. Dat blijkt uit onderzoek van Securex. In het VK overweegt 1 op 4 vrouwen haar job op te geven als gevolg van de menopauze.

Beleidsplan rond de overgang naar de menopauze

Rutten en Vandenbroucke willen het taboe verder doorbreken. Ze stippelen samen met experts uit verschillende disciplines paden uit om de overgang beter bespreekbaar te maken en de kennis er over te vergroten.

“Waarom wordt hier zo weinig over gepraat, vanwaar de aanname dat ‘vrouwen hier maar mee moeten leren leven’. Waarom weten we er zo weinig over, ook al bestaat de helft van onze populatie uit vrouwen en leven we allemaal steeds langer, wat de impact op veel vrouwen enorm maakt. We moeten als samenleving eerst een juiste diagnose stellen en de veranderingen in vrouwenlichamen erkennen. Daar wil ik samen met collega Vandenbroucke werk van maken, zodat de helft van de bevolking beter gehoord kan worden. Ik wil het 2^de glazen plafond voor vrouwen breken” aldus minister Gwendolyn Rutten.

Frank Vandenbroucke: “Het is toch wel een bijzondere paradox. Problemen die het meest verspreid zijn, zoals de moeilijkheden die vele vrouwen ervaren bij de overgang naar en tijdens de menopauze, blijven het langste onder de mat! Dat moeten we aanpakken. Vandaag hebben we een eerste stap gezet, maar die is cruciaal: maak dit bespreekbaar. Hoe kunnen we sensibiliseren en taboes doorbreken in de brede bevolking? Door erover te praten zullen we vrouwen die het moeilijk hebben ook veel beter kunnen helpen. De menopauze en de overgang ernaar moeten bespreekbaar zijn, niet alleen bij de huisarts en de gynaecoloog, maar ook op het werk en in het onderwijs. Vrouwen brengen een aanzienlijk deel van hun leven door op de werkplek, en als we de talenten van vrouwen overal maximaal willen inzetten, dan is het van cruciaal dat personeelsbeleid ook rekening houdt met de specifieke behoeften van vrouwen in de overgang.

 Ik ben verheugd dat er heel veel interesse van allerlei betrokkenen was om deel te nemen aan deze ronde tafel. Kennis, ervaring en toewijding zijn van onschatbare waarde voor het ontwikkelen van effectief beleid op dit gebied. We zullen de conclusies van deze rondetafel voorleggen aan alle collega’s die mee verantwoordelijk zijn voor gezondheid, voor werk en voor gelijke kansen. Om er samen mee aan de slag te gaan.”

Een blauwdruk

De experts leveren input die gebruikt zal worden om de komende maanden en de volgende regeerperiode nieuw beleid uit te stippelen. Het feit dat het gaat over verschillende levensdomeinen van de vrouw, met een grote verscheidenheid aan stakeholders, zorgt er ook voor dat verschillende beleidsniveaus en -domeinen betrokken worden, en dat één en ander ook op relevante IMC’s zal voorgelegd worden.

Vraagstukken die aan de experts voorgelegd werden zijn bijvoorbeeld:

• Hoe kunnen artsen beter geïnformeerd worden over de perimenopauze, zodat er een meer uniforme aanpak ontstaat. Niet alleen in functie van de behandeling maar ook in functie van een snellere detectie.
  • Dit moet zorgen dat individuele symptomen sneller worden gelinkt aan een mogelijk achterliggende perimenopauze

• Hoe leren we uit relevant internationaal wetenschappelijk onderzoek, en waar zeten we als land zelf prioritair op in?
  • Beter diagnostisch onderzoek?
  • Onderzoek naar de impact op werk en het voorkomen van uitval?

• Hoeveel aandacht wordt er vandaag besteed aan perimenopauze in opleiding en onderwijs. Waar en wat moet er worden bijgestuurd?
  • De helft van de bevolking gaat door een (peri)menopauze, toch is de kennis van symptomen en behandeling beperkt
  • Zowel in het reguliere onderwijs als in de vorming van artsen, verpleegkundigen, zorgverleners als psychologen wordt onderzocht of er voldoende aandacht is.