Europese Gezondheidsunie: Raad van de EU maakt onder Belgisch voorzitterschap van onze gezondheid een prioriteit

"De Europese gezondheidssystemen staan voor tien moeilijke jaren. Elke lidstaat kent dezelfde zorgen: groeiende noden van een vergrijzende bevolking, toenemend aantal chronische ziekten, tekorten aan geneesmiddelen en medische hulpmiddelen, en de grote groep zorgpersoneel dat met pensioen gaat. De klimaatcrisis en de opkomst van artificiële intelligentie maken de situatie nog complexer. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, moet de Europese Unie een tandje bijsteken. Het afgelopen half jaar hebben de EU-ministers van Volksgezondheid een ambitieus programma uitgestippeld, met als doel de Europese Gezondheidsunie opnieuw vorm te geven en te zorgen voor veerkrachtige, kwalitatieve gezondheidszorg in alle lidstaten”, zegt minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke.

Voortdurende uitdagingen aanpakken

In zijn conclusies merkt de Raad op dat het gezondheidssystemen binnen de EU voor grote uitdagingen staat. Het gaat onder meer om tekorten aan zorgpersoneel. De Raad moedigt de lidstaten en de Europese Commissie aan om de tekorten aan te pakken door middel van investeringen, verdere digitalisering, de uitwisseling van kennis, diepgaande samenwerking op EU-niveau en aangepaste regelgeving. 

Een andere belangrijke uitdaging is het verbeteren van de voorzieningszekerheid van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. De Raad roept de lidstaten en de Europese Commissie op te blijven werken aan het beperken van tekorten aan kritieke geneesmiddelen, onder meer via de Critical Medicines Alliance, en verzoekt de Europese Commissie een Critical Medicines Act voor te stellen, die een rechtskader moet bieden om kwetsbaarheden in de toeleveringsketen aan te pakken. 

Prioritaire behoeften aanpakken

De Raad merkt op dat er meer moet worden ingezet op prioritaire medische behoeften in de gezondheidszorg. Het opzetten van een onafhankelijke, op behoeften gebaseerde databank kan helpen om onvervulde gezondheidsgerelateerde behoeften van patiënten en de samenleving in kaart te brengen. Het instellen van een vrijwillig, door de lidstaten aangestuurd, mechanisme voor de evaluatie en prioritering van dergelijke behoeften kan een eerste stap zijn. Op die manier kan men overheidssteun op EU-niveau coördineren om de meest dringende onvervulde medische behoeften op gezondheidsgebied aan te pakken. 

De Raad roept de lidstaten en de Europese Commissie ook op om de uitvoeringsinstrumenten van de EU, waaronder EU4Health, te verbeteren en nieuwe instrumenten te ontwikkelen, zoals een EU-investeringshub voor gezondheid. 

Preventie

De Raad wil preventie van niet-overdraagbare ziekten, die verantwoordelijk zijn voor bijna 90 procent van alle sterfgevallen in de EU, opdrijven. De Raad roept de lidstaten en de Europese Commissie op een gezonde levensstijl en een gezonde omgeving te bevorderen, onder meer door de regelgeving aan te nemen die zijn aangekondigd in het kader van het Europees Kankerbestrijdingsplan, en door de werkzaamheden in het kader van het initiatief "Samen gezonder" op te voeren. 

Besmettelijke ziekten zijn een grensoverschrijdende bedreiging van onze gezondheid. Maatregelen op het gebied van paraatheid moeten hoog op de agenda van de EU worden gehouden. Ook de strijd tegen fake news en desinformatie wordt opgevoerd. De voorzieningszekerheid van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen wordt verbeterd. 

Achtergrond

In een mededeling die in november 2020 werd gepubliceerd, kondigde de Europese Commissie de oprichting van een Europese gezondheidsunie (European Health Union (EHU)) aan. Het doel van de EHU is om nauwe samenwerking tussen de lidstaten op EU-niveau te vergemakkelijken. Het gaat over: 

De uitdagingen binnen de gezondheidszorg zijn dezelfde. Deze kunnen we pas echt goed aanpakken als we samenwerken op Europees niveau. Daarom is een Europese gezondheidsunie nodig. Lees de opinie van minister Vandenbroucke hier.