België gaat in op verzoek van Turkije om veldziekenhuis over te dragen

Op 6 februari werden Turkije en Syrië opgeschrikt door een verwoestende aardbeving waarbij intussen meer dan 50.000 mensen het leven lieten en vele tienduizenden mensen gewond raakten. Ziekenhuizen in de regio werden overspoeld door gewonden en de lokale maximale capaciteit werd snel bereikt. Mensen hadden geen toegang tot dringende medische zorg. Turkije stuurde toen een internationale vraag om hulp uit waarbij er, naast Search and Rescue teams, ook gespecialiseerde veldziekenhuizen werden gevraagd, precies waarvoor ons land met B-FAST de nodige expertise heeft. B-FAST besliste onmiddellijk en in samenspraak met de Turkse autoriteiten om zo'n veldziekenhuis in het getroffen gebied, meer bepaald in Kirikhan, op te zetten. Met Turkije werd overeengekomen dat het Belgische team naargelang de nood enkele weken ter plaatse zou blijven.  

Zo vertrok al twee dagen na de aardbeving, op 8 februari, een vlucht met een Belgisch verkenningsteam. Het was de eerste keer dat ons land zo'n veldziekenhuis, zo groot als een voetbalveld, zou ontplooien. In minder dan een week was het opgebouwd. Amper 10 dagen na de aardbeving - op 16 februari - was het Belgische veldziekenhuis al volledig operationeel, en dat 24 uur op 24, 7 dagen op 7. Het Emergency Medical Team (het zogenoemde EMT 2-team) van B-FAST telt Belgische artsen, gespecialiseerd in noodchirurgie, spoedverpleegkundigen en andere specifieke medische profielen. Sinds 16 februari voerde dat team - in totaal gaat het om meer dan 70 Belgische hulpverleners onder wie vele vrijwilligers en medisch personeel van Defensie - operaties uit en bood het elke dag levensreddende medische hulp. In het veldziekenhuis is ook een specifieke zogenaamde “mother and child”-afdeling. Zo brachten de Belgische hulpverleners er vijf baby’s ter wereld, die vandaag in uitstekende gezondheid verkeren.  

Het Belgische veldziekenhuis zorgde er zo mee voor dat de bestaande Turkse ziekenhuizen ontlast werden. Voorzien was om minimaal 100 patiënten per dag te verzorgen - met een capaciteit om 20 patiënten voor observatie te laten overnachten - maar door de enorme inzet en motivatie van alle medewerkers en een efficiënte taakverdeling ontving het Emergency Medical Team de voorbije weken veel meer dan die voorziene 100 patiënten per dag. Zo werden tot nu toe 2.379 patiënten verzorgd (op datum van 2/3/2023). 

Omdat er nu voldoende Turkse dokters en verpleegkundigen beschikbaar zijn, vroeg Turkije deze week aan België om het veldziekenhuis over te nemen. Ons land stemde daarmee in. Het lokale ziekenhuis in Kirikhan komt dan wel geleidelijk weer op gang - zo zijn de spoedafdeling en het laboratorium opnieuw geopend, andere afdelingen zoals dialyse zullen dat de komende dagen doen - maar het B-FAST-team en het personeel van het lokale ziekenhuis stellen echter vast dat de lokale bevolking het veldziekenhuis verkiest boven mogelijk instabiele gebouwen. Daarom zal Turkije het Belgische veldziekenhuis in Kirikhan ook de volgende maanden blijven gebruiken. Eenmaal het Turkse ziekenhuis in Kirikhan weer volledig operationeel is én helemaal veilig heropgebouwd, kunnen de activiteiten weer verhuizen.  

België doneert (net zoals bijvoorbeeld Italië) het veldziekenhuis en een deel van de medische apparatuur aan Turkije. Ook de waterzuiveringsinstallatie naast het veldziekenhuis schenkt ons land. De overgang gebeurt geleidelijk: sinds gisteren - donderdag 2 maart - draaien al 4 Turkse artsen en verpleegkundigen mee, en vanaf komende maandag 6 maart wordt dat aantal geleidelijk opgevoerd. Daarnaast worden ook logistieke medewerkers opgeleid om de waterzuiveringsinstallaties (WP) en de elektriciteitsinstallaties over te nemen. Vanaf dinsdag 7 maart volgt idealiter een volledige integratie van een Turks medisch en logistiek team in het EMT 2-team, onder begeleiding van de Belgische artsen en logistiek personeel. Volgende week 9 maart volgt dan de hand-over en vertrekt het B-FAST team. Er blijft wel een kleine Belgische logistieke ondersteuning ter plaatse om de overgang op te volgen en de repatriëring van resterende apparatuur in goede banen te leiden.  

Het succes van deze Belgische missie is het resultaat van teamwerk tussen de betrokken departementen (Volksgezondheid, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken en Defensie), met de steun van de EU, en meer bepaald het Coördinatiecentrum voor Respons in Noodsituaties. De duidelijke keuze die ons land maakte om met B-FAST in dat Europees kader een veldziekenhuis op te zetten en Search and Rescue-taken aan andere Europese lidstaten over te laten, was de juiste keuze. Dit was een schoolvoorbeeld van een geslaagde en gecoördineerde Europese aanpak. In totaal zullen 211 vrijwilligers deelgenomen hebben aan deze B-FAST missie. Voor de hele operatie werd 8 miljoen euro voorzien.