Academische zitting MS-Liga Vlaanderen

Beste genodigden, 

Geacht publiek, 

Eerst en vooral mijn oprechte dank voor de uitnodiging om hier vandaag jullie academische zitting te mogen afsluiten. En meteen ook mijn excuses dat ik niet alle bevindingen, gesprekken en invalshoeken die deze namiddag aan bod zijn gekomen vanaf de eerste rij heb kunnen volgen. Maar laat me openen met het allerbelangrijkste en dat is niet alleen de Vlaamse MS-liga een gelukkige 40e verjaardag te wensen, maar jullie ook oprecht te bedanken voor jullie waardevolle en baanbrekende werk tijdens de voorbije vier decennia. En dat altijd in het belang van de patiënt.  

In de voorbije 40 jaar is een hele weg afgelegd in de benadering van de zorg van deze helaas nog altijd ongeneeslijke aandoening. Een aandoening die een mensenleven traag maar zeker op zijn kop zet. En dat niet altijd enkel op een fysiek zichtbare manier. Door de grote variatie in klachten en beperkingen is het evident dat personen met MS een erg diverse zorgbehoefte hebben waar vele zorgactoren toe bijdragen. De vraag naar multidisciplinaire zorg, met een geïntegreerde aanpak die ook oog heeft voor het welzijn van de MS-patiënt, wordt al meerdere jaren bepleit. Ook door de Vlaamse MS-liga.  

Geacht publiek, 

In ons land kunnen we rekenen op een goeie, betaalbare en toegankelijke gezondheidszorg die we solidair organiseren en financieren. In vele andere landen kijkt men daarnaar op. Maar we mogen niet zelfgenoegzaam zijn: we moeten onze gezondheidszorg versterken. En dat doe je door erin te investeren.  

Maar je moet ook slim en efficiënt investeren, en dat vraagt hervormingen in de aanpak van ons zorgsysteem. Hervormen om (1) met de beschikbare middelen maximale gezondheid te creëren; (2) te zorgen voor een betere zorgervaring- en kwaliteit voor elke patiënt; (3) te zorgen voor een minder stresserend werkklimaat voor onze zorgverleners; (4) meer sociale gelijkheid tot stand te brengen in de gezondheidszorg; en (5) tot slot: om ervoor te zorgen dat de ingezette middelen tot een échte meerwaarde leiden. Dat zijn de 5 ambities - of in het jargon de Quintuple Aim - waarmee ik ons gezondheids- en gezondheidszorgbeleid voor de komende decennia wil invullen. 

Of anders en korter gezegd: hervormen veronderstelt doelmatigheid.  

Concreet voor de MS-patiënt betekent dat de eerste vraag die we ons moeten stellen altijd moet zijn: welke zorg en ondersteuning hebben mensen met MS nodig, waar hebben zij het meeste nood aan? Om vervolgens het geld - in functie van die noden - efficiënt in te zetten en dit gericht op het realiseren van gezondheid(zorg)doelstellingen en - bijvoorbeeld - niet op corporatistische belangen. Die mindshift, die beweging is nu ingezet samen met alle stakeholders in de zorg en dat is een fundamentele beweging. 

Dat is natuurlijk ook best ambitieus. Het zijn gezondheidsdoelstellingen die inspanningen en samenwerking vergen op en tussen vele bevoegdheidsdomeinen en -niveaus. Dat betekent ook, dat we veel beter en nog veel meer de brug moeten slaan tussen welzijn, een Vlaamse bevoegdheid, en zorg. De maatschappelijke omgeving van de patiënt moeten we de komende jaren écht maximaal verbinden met de zorg voor de patiënt. Want welzijn, dat is ook gezondheid. En gezondheid, dat is ook welzijn. Voor mensen met een chronische aandoening, zoals MS, des te meer. Dat vergt een goed onderbouwd plan, dat zorg en welzijn verbindt. Daarom wordt op dit moment hard gewerkt aan een Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg. Dat plan moet de motor vormen voor verdere hervormingen de komende jaren, in samenspraak met de deelstaten. 

De MS-Liga speelt een voortrekkersrol om gestructureerde multidisciplinaire zorg aan te bieden voor elke persoon met MS. Zo loopt al meer dan 10 jaar nu in 16 ziekenhuizen een multidisciplinaire samenwerking. Onder leiding van neurologen worden patiënten, op maat van hun behoeften, via een multidisciplinaire raadpleging (MDR) opgevolgd door revalidatieartsen, MS-verpleegkundigen, kinesisten, (neuro)psychologen, ergotherapeuten, maar ook maatschappelijk werkers van de MS-liga. 

Dit is een mooi voorbeeld van samenwerkingsverbanden die grotendeels ‘bottom-up’ vanuit het terrein tot stand zijn komen. Ik ben me zeer bewust van de vraag om deze manier van werken meer te erkennen en financieel te ondersteunen vanuit de overheid. Deze vraag is mijns inziens grotendeels terecht, al gebiedt de eerlijkheid mij om te zeggen dat deze oefening er sinds de Zesde Staatshervorming niet makkelijker op geworden is, aangezien de erkende specifieke revalidatiestructuren sindsdien niet langer door de ziekteverzekering (RIZIV) gefinancierd worden, maar onder de bevoegdheid van de deelstaten vallen. Maar wie voor wat bevoegd is, is uiteraard iets waar patiënten met MS geen boodschap aan hebben. En dus zal ik me daar ook niet achter verstoppen, maar daarentegen aan de kar blijven trekken. Zo is er wat de nationale ziekteverzekering betreft onder mijn impuls een groeiende aandacht voor multidisciplinariteit. Ook via de herijking van de nomenclatuur, een grote en belangrijke hervorming die momenteel in de schoot van het RIZIV aan de gang is, zal transmurale en multidisciplinaire samenwerking in de toekomst meer (financieel) gestimuleerd worden.  

Geacht publiek, 

Zo'n geïntegreerd zorgmodel is een voorbeeld van waar ik naartoe wil met onze hele gezondheidszorg. Omdat het op elk vlak kwalitatieve winst betekent, in de eerste plaats voor de reële zorgbeleving van de patiënt zelf, maar ook efficiëntiewinst. Daarom sluit ik graag af met jullie allen vandaag de hand uit te steken. 

Ik sprak jullie over de Quintuple Aim ambities, waarin ook dat Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg kadert. Voor de verdere concrete uitwerking van dat plan kan het traject van MS-patiënten op veel vlakken als voorbeeld fungeren. Welke best practices moeten we koesteren? En waar valt, ten opzichte van het zorgaanbod en de zorgorganisatie zoals we die vandaag kennen, de meeste voelbare vooruitgang te boeken voor de patiënt?   

En wat jullie willen bereiken, zou eigenlijk voorwerp kunnen zijn van een transversaal project bij het Riziv, maar dan zou dat (1) moeten worden aangemeld bijvoorbeeld via het Observatorium Chronische Ziekten of via de Ziekenfondsen. En (2) dan moet er uiteraard geld vrijgemaakt worden - of toegevoegd - aan de transversale budgetlijn in het kader van de gezondheidszorgdoelstellingen. Dit is alvast een piste die ik wil onderzoeken.  

Beste MS-liga,  

Vandaag, op jullie 40e verjaardag, nodig ik jullie dus uit om actief mee na te denken en actief mee te werken aan de uitwerking van dat idee en van dat plan. Jullie ervaring en expertise is van onschatbare waarde, precies om die multidisciplinaire zorg voor patiënten met MS in te passen in dat breder kader van geïntegreerde zorg.  

Ik dank jullie allen.