Compleet buitensporig aanrekenen stopt dankzij nieuw plafond

Thuisverpleegkundigen die compleet buitensporig aanrekenen, zullen het te veel gefactureerde bedrag moeten terugbetalen, tenzij ze een goede verantwoording hebben. Dat is één van de maatregelen die minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke reeds nam, is het maximumaantal aanrekeningen op een RIZIV-nummer van een thuisverpleegkundige. Die maatregel is in werking gegaan in 2024 en zal voor het eerst worden uitgevoerd in 2026 (voor het jaar 2025). De bedoeling is om extreme outliers te detecteren, met name thuisverpleegkundigen die over een jaar genomen extreem veel patiënten per dag zien of extreem veel verstrekkingen aanrekenen. Thuisverpleegkundigen met aangerekende prestaties boven een bepaalde drempelwaarde zullen zich moeten verantwoorden en zonder geldige redenen – en dus bij fraude – worden de middelen teruggevorderd. “We halen er de fraudeurs uit. Zo zorgen we ervoor dat elke euro in de zorg gaat naar wie het nodig heeft, zodat goede, betrouwbare thuisverpleegkundigen hun werk kunnen doen en dat in volle vertrouwen”, aldus Vandenbroucke. Het plafond ligt op 229.000 euro per jaar voor een zelfstandige thuisverpleegkundige. Slechts 2 procent van de zorgverleners in de thuiszorg bereiken dat bedrag.

Aanrekenplafonds hebben als bedoeling extreme facturatiepatronen boven een objectieve grens te identificeren bij zorgverleners die onrealistische aantallen verstrekkingen aanrekenen. De bedoeling is om intentioneel frauduleuze systemen tegen te gaan en misbruik te voorkomen, met name ook niet-uitgevoerde verstrekkingen. Verantwoordingsdrempel moeten ervoor zorgen dat voor extreme outliers de aanpak van fraude op een haalbare manier kan gebeuren. Wanneer de DGEC binnen het RIZIV zorgverleners identificeert die boven de drempel gaan, moeten deze zorgverleners kunnen aantonen dat de betrokken prestaties daadwerkelijk werden geleverd en verantwoord zijn. Kunnen ze dat niet, dan moeten ze terugbetalen. Door deze systematiek kunnen fraudeurs sneller en efficiënter worden gedetecteerd, met name in situaties waarin het aantal aangerekende prestaties duidelijk buiten elke realistische of fysiek haalbare werkbelasting valt.

Vandaag bestaan er aanrekenplafonds voor kinesitherapeuten (M-waarden), tandheelkundigen (P-waarden) en thuisverpleegkundigen (W-waarden). Belangrijk is dat deze plafonds werden bepaald binnen het overlegmodel, in samenspraak met de betrokken beroepsgroepen. Concreet wordt aan elk nomenclatuurnummer een waarde gekoppeld; waardoor een activiteit in euro kan worden omgezet.

Op naam van een individuele zorgverlener, verpleegkundige of zorgkundige, met het statuut van zelfstandige, mag per kalenderjaar een maximum van 40.000 W-waarden aan verstrekkingen aangerekend worden. 1000 W-waarden komen overeen met ongeveer 5725 euro. Wat neerkomt op 229.000 euro per jaar.

De mediaan (p50) aan terugbetaalde prestaties bij loontrekkende en zelfstandige thuisverpleegkundigen lag in 2024 op 63.459 euro. 75 procent van de zorgverleners factureren minder dan 100.000 euro per jaar aan de ziekteverzekering. Als 40.000 W-waarden 229.000 euro vertegenwoordigen, dan spreken we over 1 à 2 procent van de zorgverleners die de drempel overschrijden en ter verantwoording geroepen worden.

Het RIZIV ondernam dit jaar reeds een sensibiliserende actie op basis van gegevens 2023. Daaruit blijkt dat 706 thuisverpleegkundigen deze drempel overschreden, op een totaal van 30.303 actieve thuisverpleegkundigen.

Hoewel het uiteindelijk gaat om een klein aantal frauduleuze zorgverleners: ze richten enorm veel schade aan. Fraude moet aangepakt worden, alle soorten fraude, sociaal, fiscaal, ook fraude door zorgverleners. Deze fraudeurs ondermijnen de solidariteit in ons land en brengen onze sociale zekerheid in gevaar. Dit ondermijnt bovendien het vertrouwen in zorgverleners, waarvan de overgrote meerderheid zeer correct handelt.