Nieuwe normen voor PFAS en perchloraat in water gebruikt bij de productie van voedsel en drank

De term PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) wordt gebruikt voor alle stoffen die behoren tot de zogeheten ‘forever chemicals’, zeer sterke chemicaliën die moeilijk afbreekbaar zijn. Ze worden gebruikt in vele toepassingen zoals bijvoorbeeld in regenjassen, plakband, brandblusschuim en anti-aanbakpannen. Door hun veelvuldig gebruik zijn ze intussen wijdverspreid in de natuur aan te treffen.

Perchloraat is een chemische stof die vooral voorkomt bij de productie van vuurwerk, kunstmest en munitie. Deze stof lost makkelijk op in water en is, net als PFAS, moeilijk af te breken.

Bij langdurige blootstelling aan deze substanties kan er zich een verhoogd risico op kanker, hormoon- en groeistoornissen, vruchtbaarheidsproblemen en vroeggeboorte voordoen. Zeker voor kwetsbare groepen zoals baby’s, peuters en zwangere vrouwen kan blootstelling problematisch zijn.

Mensen kunnen blootgesteld worden aan ​ PFAS en perchloraat via verschillende wegen zoals inname door voedsel of water, of via inademing of via de huid. Er bestaan verschillende soorten drinkwater, zoals ​ kraantjes- of flessenwater. Ook bij de productie van voedsel en drank wordt water gebruikt. Dit onderstreept het cruciale belang van strengere normen voor deze stoffen in water dat wordt gebruikt in de drank- en voedingsindustrie.

Begin dit jaar werd een koninklijk besluit gepubliceerd om een Europese regelgeving om te zetten waarin een aantal vereisten werden opgenomen inzake de PFAS-verbindingen in water.

De federale regering verstrengt nu de normen voor een bepaald aantal PFAS en voor perchloraat in productiewater, parallel aan de gewestelijke normen die gelden voor leidingwater. Er wordt een overgangstermijn voorzien zodat de nodige maatregelen kunnen getroffen worden.

De federale regering won hierover advies in bij de Hoge Gezondheidsraad. Het ontwerp van besluit komt tegemoet aan dit advies.

De levensmiddelenproducenten zullen zich moeten houden aan strengere normen. Uiterlijk 5 jaar na publicatie van dit KB zal voor de 4 frequentst voorkomende PFAS (PFOAS, PFOS, PFNA en PFHxS) de streefwaarde 4 nanogram per liter gelden.

Voor perchloraat wordt de grenswaarde vastgelegd op 13 microgram per liter. Bij inbreuken zal het FAVV kunnen optreden en sancties opleggen.

Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke: “De gevolgen van PFAS- of perchloraatinname heeft invloed op het afweersysteem van het lichaam, er is een groter risico op kanker en het heeft invloed op de groei, leercapaciteit en het gedrag van kinderen. Een sterke overheid moet de gezondheid van mensen beschermen. Mensen hebben zelf geen invloed op de productie van hun voedsel of drank. Daarom moeten wij streng zijn voor de industrie.”

Minister van Landbouw David Clarinval: “De besmetting van het leefmilieu met forever chemicals zoals PFAS en perchloraat is wijdverspreid. Na de Europese verordening 2023/915 betreffende maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen, en de omzetting van de richtlijn inzake water, worden nog strengere maatregelen voorgesteld voor de 4 frequentst voorkomende PFAS ​ en voor perchloraat om de veiligheid van de voedselketen in België beter te waarborgen.”