Na geslaagde projectoproep investeert Frank Vandenbroucke 15 miljoen euro om High Intensive Care-afdelingen uit te rollen in heel het land

Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Frank Vandenbroucke, investeert meer dan 200 miljoen euro per jaar in alle trappen van onze geestelijke gezondheidszorg, daarbij ook de gespecialiseerde, psychiatrische zorg voor mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA). Die investering gaat gepaard met een hervorming dat samenwerken logisch maakt in alle trappen van de zorg. Samenwerken om veel vroeger te detecteren en vooral tijdig te remediëren, vooraleer problemen té groot worden. De investeringen en hervormingen moeten - indien nodig - toelaten ook snel te schakelen naar meer intensieve, psychiatrische zorg in crisismomenten, waar mensen, of hun omgeving het meest kwetsbaar zijn.  

In juni vorig jaar lanceerde Frank Vandenbroucke daarom een projectoproep voor de creatie van meer High & Intensive Care afdelingen (HIC), die een betere en meer humane zorg bieden aan mensen die in crisis worden opgenomen. De projectoproep was een succes. Vandenbroucke investeert 15 miljoen euro in HIC-afdelingen, waardoor ze uitgerold worden over heel het land. Zo gaan we van 9 bestaande HIC-projecten naar 28 HIC-diensten.  

Frank Vandenbroucke: "We zetten zo een grote stap vooruit naar een geïntegreerde crisispsychiatrie. Het huiselijke en geborgen karakter van een HIC dragen ertoe bij om vrijheidsbeperkende maatregelen - zoals fixatie en isolatie - sterk kunnen terugdringen. Een evaluatie van de klinische werking toont aan dat agressie en het risico op suïcide significant dalen na een behandeling van gemiddeld 20 dagen op een HIC. Kortom, we zorgen zo voor een meer menselijke en vooral veel betere zorg voor mensen die in crisis worden opgenomen. Daarnaast versterken we - met extra personeel - onze mobiele crisisteams in de netwerken geestelijke gezondheidszorg waar al een HIC bestond."  

Hoe werkt een HIC?  

De HIC hanteert een innovatieve behandelvorm die past in de intensifiëring van zorg. 1-op-1-begeleiding, continue afstemming en het zo lang mogelijk vermijden van vrijheidsbeperkende maatregelen zijn de bouwstenen van het model. De wetenschappelijke evidentie voor deze innovatieve praktijk is nog beperkt en de nood aan data is hoog. Reden voor het UPC KU Leuven om voor de huidige 9 HIC’s in België onderzoek te voeren naar de werking van deze afdelingen met als doel de zorg voor de patiënt verder te optimaliseren, agressie en suïcidaliteit te verminderen en dwang en vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals isolatie en fixatie, sterk terug te dringen.  

Architecturale aanpassingen geven de afdeling een meer geborgen en huiselijker karakter. Ook de inrichting van twee comfort rooms en van een intensieve zorgkamer die één-op-één-begeleiding of rooming-in mogelijk maken, bieden ondersteuning in de vormgeving van een gastvrije, 'healing & holding-omgeving'. Het doel van de opname is het acute crisismoment zo snel mogelijk te overwinnen, zodat opnieuw een beroep gedaan kan worden op zorg buiten de intensieve zorg afdeling: op een vervolgafdeling in volledige, dag- of nachtopname, met behulp van een mobiel team of via de ambulante raadpleging. De patiënt, naasten en extern betrokken hulpverleners worden actief betrokken in zorgafstemmingsgesprekken die systematisch georganiseerd worden. 

28 HIC's operationeel nog in de loop van dit jaar 

Dinsdag (10/1/2023) werd een kick-off moment georganiseerd met alle geselecteerde projecten. Dat kick-off moment was een eerste ontmoetingsmoment met de medewerkers van alle 28 HIC-diensten. Deze diensten situeren zich voornamelijk in psychiatrische ziekenhuizen, maar er zijn ook enkele algemene ziekenhuizen die willen experimenteren met de HIC-werking. De spreiding van deze HIC-diensten is ook gegarandeerd omdat minstens in elk netwerk GGZ voor volwassenen een HIC-dienst operationeel zal zijn in 2023. 

Het kick-off moment was tevens de start van het nieuwe kwaliteitsconcept “lerend netwerk” dat de implementatie van de HIC-diensten ondersteunt en begeleidt. Dit lerend netwerk bestaat uit de verschillende HIC-diensten en wordt geleid en gecoördineerd door een wetenschappelijk equipe van KU Leuven. Via maandelijkse bijeenkomsten van de HIC-diensten kan men ervaringen en goede praktijken uitwisselen, inzichten krijgen op basis van wetenschappelijk geanalyseerde data maar ook wisselleren en vormingen organiseren.  

De 9 huidige HIC's worden uitgebreid met 19 extra HIC-diensten, voor een totaal van 28 HIC's. De 19 nieuwe HIC-diensten, die meededen aan de projectoproep, worden uitgerold in:  

In de netwerken GGZ voor volwassenen waar al een HIC bestond, worden de mobiele crisisteams versterkt met 6 VTE om de samenwerking met de spoeddiensten van de algemene ziekenhuizen te versterken. De 9 huidige HIC's vindt u hieronder: