Interministeriële conferentie Volksgezondheid komt met interfederaal tabaksplan

Rookgedrag in ons land neemt af, maar niet snel genoeg. Roken is nog altijd een van de grootste factoren die tot vermijdbaar overlijden en/of ziektes leidt. Daarbij gaat het niet alleen over longkanker, maar ook over hart- en vaatziekten die het roken veroorzaakt. Bij het begin van deze legislatuur engageerde de verschillende overheden zich om werk te maken van een rookvrije generatie. Dat betekent dat kinderen en jongeren, geboren vanaf 2019 rookvrij kunnen opgroeien en zelf dus nooit beginnen te roken.  

“Gezondheid is een kwestie van gezond(er) leven: veel bewegen, gezond eten en niet roken. Gezond leven vermindert de kans dat je ziek wordt.  We zetten daarom voluit in op een antitabaksbeleid met hoge ambities voor een rookvrije generatie. Dat doen we door roken minder aantrekkelijk en moeilijker toegankelijk te maken. We willen uiteindelijk dat kinderen minder en minder geconfronteerd wordt met sigaretten.” 

Op meer plaatsen wordt roken niet toegelaten 

Sinds 2009 kan je al niet meer roken in gebouwen die publiek toegankelijk zijn (vb. cafés en restaurants). Dat wil de federale regering nu uitbreiden naar enkele specifieke plaatsen in de buitenlucht. In attractieparken, dierentuinen, kinderboerderijen (tijdens activiteiten) en speelpleinen wordt de sigaret vanaf 1 januari 2025 verboden. Aan de ingang van publieke gebouwen zoals ziekenhuizen en scholen zal in de toekomst ook een rookverbod bekeken worden. Ook rookruimten zullen verdwijnen binnen de horeca. De deelstaten en sociale partners bekijken op welke locaties deze rookruimten nog kunnen verdwijnen. 
 
De federale regering onderzoekt tegen april 2023 welke beperkingen mogelijk zijn op sportterreinen en activiteiten van jeugdorganisaties, zoals jeugdbewegingen. De federale regering gaat ook in overleg met de sportfederaties die professionele sportcompetitie organiseren in stadions, om naar het voorbeeld van de Pro League in de voetbal, het roken te verbieden.  

Op minder plaatsen wordt tabak verkocht 

Recent werd de wet gestemd voor een verbod op de verkoop van tabak in automaten vanaf begin 2024 (12 maanden na publicatie van de wet). De federale regering wil nog een stap verder gaan en wil naar nog minder verkooppunten. Zo wil ze de aankoop van pakjes in cafés en op festivals (tijdelijke verkooppunten) verbieden vanaf 1 januari 2025. Op die manier vermijden we impulsaankopen. Zodat niet-rokers zich niet spontaan laten verleiden tot de aankoop van sigaretten en rokers twee keer nadenken over de aankoop. 

De federale regering heeft tevens een akkoord om tegen 2028 de verkoop van tabak te beëindigen in voedingswinkels groter dan 400 m².  

De controle van jongeren bij het kopen van een pakje sigaretten zal verstrengen. Vanaf dat iemand er jonger dan 25 jaar uitziet, moet de verkoper een identiteitscontrole doen. 

Bij verkooppunten zijn sigarettenpakjes niet zichtbaar 

Tabaksproducenten mogen al lang geen reclame meer maken voor hun ongezonde producten. Het is nu ook de bedoeling dat die producten in de toekomst niet meer geëtaleerd worden in de verkooppunten. Op die manier verminderen we de zichtbaarheid van tabak nog verder.  

Uitgestoken hand naar wie wil stoppen 

Naast de initiatieven die de deelstaten plannen rond preventie en rookstopbegeleiding wil minister Vandenbroucke ook de terugbetaling van nicotine-vervangende therapieën bekijken. De Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen zal zich buigen over dossiers die ingediend worden en van zodra zij een advies aan de minister gegeven hebben, kan de minister hierin een beslissing tot terugbetaling nemen. 

Deelstaten 

In het interfederaal plan staat ook belangrijke acties die door de deelstaten georganiseerd worden. Net als de bewustmaking van het grote publiek rond preventie en het informeren over hulp bij het stoppen met roken, zullen initiatieven voor de verbetering van het beleid rond rookpreventie op verschillende plaatsen en in verschillende contexten - zoals het onderwijs, de werkvloer, de gezondheidszorginstellingen, de vrijetijdsbesteding, enz. - worden versterkt. Tegelijkertijd zullen nieuwe maatregelen opgezet worden om de schadelijke gevolgen van het tabaksgebruik voor het milieu te verminderen.  

Voor specifieke vragen over de acties vanuit de deelstaten 

Kabinet Brussels minister Gezondheid Barbara Trachte 
Nicolas Roelens – 0485/89.83.95 

Kabinet Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits 
Carmen De Rudder – 0492 34 60 66 

Kabinet Waals minister Gezondheid Christie Morreale 
Stéphanie Wilmet – 0479 44 25 36