Maximumtarieven van ereloonsupplementen in ziekenhuizen worden voor het eerst bevroren

We beschermen de patiënten vandaag onvoldoende tegen hoge ziekenhuisfacturen. Ereloonsupplementen en kosten buiten de ziekteverzekering om zouden niet mogen worden aangerekend aan de patiënt. Vandaag gebeurt dat, zelfs zonder dat de patiënt vooraf op de hoogte is gebracht. En dan kun je wel eens voor verrassingen komen te staan. Er zijn wettelijk afgesproken tarieven, maar daarbovenop mogen artsen ereloonsupplementen en de ziekenhuizen kamersupplementen aanrekenen in bepaalde omstandigheden. Zo betaal je in een eenpersoonskamer in een ziekenhuis voor eenzelfde behandeling door eenzelfde arts, tot ruim zeven keer meer dan in een tweepersoonskamer.   

De ereloonsupplementen stijgen van jaar tot jaar, en die trend moeten we keren, want er zit geen enkele logica in. Maar dat is niet zo eenvoudig want een deel van die supplementen dragen de artsen af aan het ziekenhuis en dus zijn die supplementen vandaag een bron van inkomsten voor de ziekenhuizen die het vandaag financieel niet altijd makkelijk hebben. Ziekenhuisbeheerders en artsen zeggen dat ze niet anders kunnen: die inkomsten zouden ze nodig hebben omdat de financiering van de overheid niet volstaat. De werkelijkheid is echter complexer. Hoe kun je anders verklaren dat sommige ziekenhuizen veel hogere supplementen aanrekenen terwijl ze allemaal op dezelfde manier worden gefinancierd?   

Ziekenhuizen en artsen zitten al decennialang in een catch 22. De financiering - van de overheid - moet beter om ervoor te zorgen dat onze ziekenhuizen en artsen goed kunnen functioneren - met een gezond financieel beleid - en ze hun middelen niet moeten halen bij de patiënt. In de toekomst willen we dat de overheid de ziekenhuizen meer rechtstreeks financiert, zodat de ziekenhuizen niet langer afhankelijk zijn van de afdrachten van artsen en zodat artsen op hun beurt niet moeten aankloppen bij de patiënt.   

Om uit die catch 22 te raken, zetten we vandaag een eerste, maar belangrijke stap. We zetten een rem op de verdere stijging van ereloonsupplementen door de maximumpercentages op ziekenhuisniveau te bevriezen. Deze bevriezing gaat onmiddellijk in. Tegelijk wordt een standstill ingevoerd op de afdrachten van de artsen om hen eveneens te beschermen. Deze standstill gebeurt op een manier die medische innovatie in samenspraak met ziekenhuizen en artsen mogelijk houdt, maar vermijdt dat artsen de bevriezing van de supplementen moeten betalen.    

Frank Vandenbroucke: “Het is de eerste keer dat de maximumtarieven van ereloonsupplementen bevroren worden. Op een moment dat prijzen en facturen snel stijgen, is die bevriezing meer dan welkom. En het is een belangrijke eerste stap met de bedoeling om in een volgende fase de ereloonsupplementen daadwerkelijk te verminderen. Een sterke overheid komt op voor de patiënt en zorgt dat de toegang tot noodzakelijke zorg betaalbaar is zonder dat hier uitzonderingen op gemaakt worden. Elke patiënt moet de juiste zorg krijgen, en gelijkwaardig behandeld worden. De juiste zorg mag niet afhangen van je portefeuille, of mag niet plots veel duurder worden omdat je alleen op een kamer ligt. Ik ben tevreden dat ook de ziekenhuizen en artsen erin geslaagd zijn om in overleg tot een akkoord te komen dat we nu bekrachtigen met een koninklijk besluit.”  

De cijfers 

Het globaal bedrag aangerekende ereloonsupplementen bij ziekenhuisopnames bedraagt 610 miljoen euro op een totaalbedrag aan artsen honoraria van 3,28 miljard euro. Deze ereloonsupplementen stijgen sneller dan de terugbetaling door de ziekteverzekering.  De gemiddelde patiëntenfactuur per verblijf (over alle kamers heen) voor een klassieke opname bedraagt 642 euro, waarvan 349 euro aan ereloonsupplementen. Kijken we enkel naar eenpersoonskamers in klassieke opname dan gaat het respectievelijk om 2119 euro waarvan 1438 euro ereloonsupplementen. 

Het risico om geconfronteerd te worden met zeer hoge ereloonsupplementen neemt voortdurend toe, zowel bij klassieke hospitalisatie als bij daghospitalisatie. Meer dan 11.220 klassieke verblijven overschrijden € 5.000 aan ereloonsupplementen in 2019 (+5% ten opzichte van 2018). Er zijn zelfs 15 patiënten die in 2019 een factuur kregen van meer dan 30.000 euro aan ereloonsupplementen. 

Er zijn zeer grote verschillen tussen ziekenhuizen. Concreet voorbeeld: het kostenverschil tussen ziekenhuizen is bijvoorbeeld een factor 20 voor een vasectomie in een dagziekenhuis of 2,5 voor een knieprothese. 

Bron: IMA-barometer 2021 (gegevens 2019) https://www.ima-aim.be/Ziekenhuiskosten-ten-laste-van-de en https://www.ima-aim.be/IMG/pdf/monitoring_van_de_terugbetaalde_medische_honoraria_bij_ziekenhuisverblijven_-_gegevens_2019.pdf 

Noot: Er bestaat inmiddels een recentere barometer 2022 (gegevens 2020) maar gezien covid geven die een vertekend beeld.