Frank
Vandenbroucke

Dames en heren,  

Het doet me bijzonder veel plezier om hier vandaag te zijn. Jullie vormen met jullie expertise en inzet een belangrijke hoeksteen van onze eerstelijnszorg. Kinesitherapeuten staan dicht bij de patiënt, vaak op cruciale momenten in hun revalidatie. 

Investeren én hervormen: onze verantwoordelijkheid, ook in moeilijke tijden 

Gezondheid en gezondheidszorg zijn topprioriteiten. Wie zorg nodig heeft, moet ze krijgen. Zorg moet voor iedereen betaalbaar zijn. Zorg moet voor iedereen van topkwaliteit zijn. Het is niet eenvoudig om die ambitie waar te maken. De gezondheidszorg staat onder grote druk, en die druk zal nog verder toenemen: veroudering, meer chronische ziekten, personeelstekorten, nieuwe noden. 

Daarom investeren we de komende jaren extra in de gezondheidszorg. In 2026 groeit het budget met 1,5 miljard euro. Over de hele legislatuur stijgt het gezondheidszorgbudget met zo’n 4 miljard euro boven op de index. Maar als we niet ingrijpen, dreigt dat budget niet alleen zwaar overschreden te worden, het wordt ook niet altijd op de beste manier ingezet. Dat is een onaanvaardbare paradox: terwijl we handen tekortkomen, worden mensen in de zorg ingezet voor onderzoeken en interventies die niet écht nodig zijn. 

Dat kan zo niet langer. Daarom moeten we onze zorg dus ook hervormen. Iedereen moet daartoe bijdragen: de farmaceutische sector, de zorgverleners en de ziekenhuizen, de ziekenfondsen, en ook wijzelf als burgers en patiënten. Dat is solidariteit: nu samen de problemen aanpakken, zodat er de komende jaren méér ruimte vrijkomt om te investeren in gezondheidszorg en in de mensen die werken in de gezondheidszorg. Want die verdienen dat: tegen het einde van deze regeerperiode willen we ruimte hebben voor een goed sociaal akkoord, maar we weten ook dat ook in jullie sector er nog uitdagingen zijn. 

De beste investering in gezondheidszorg is voorkomen dat je ze nodig hebt. We zetten daarom sterk in op preventie: op gezond leven, rookvrije terrassen en minder vapen, op een sterke eerste lijn waar de gezondheid van mensen goed wordt opgevolgd. En ja, kinesitherapeuten zijn een belangrijke partner in preventie: mensen laten bewegen of helpen terug te bewegen, en zwaardere ingrepen vermijden, is essentieel. Hoe meer we vandaag verspilling bestrijden en inzetten op preventie, hoe meer we de komende jaren kunnen investeren in huisartsgeneeskunde, tandzorg, geestelijke gezondheidszorg – en in kinesitherapie. 

Kinésithérapie : réformer et investir 

Nous savons que l'accessibilité à la kinésithérapie est sous pression. La nomenclature actuelle ne répond pas toujours aux besoins d'aujourd'hui. C'est pourquoi nous collaborons avec la Commission des conventions afin d'assouplir les plans de traitement, notamment grâce à un système d'unités de temps de 15 minutes. Ce qui vous donne, à vous kinésithérapeutes, plus d'autonomie pour adapter le trajet au patient – par exemple, des séances plus longues au début d'une série et plus courtes à la fin – sans que le volume de soins n’augmente pour autant. Nous réinvestissons les ressources libérées de cette manière dans votre secteur, notamment pour revaloriser les prestations et pour de nouveaux projets. 

Un exemple concret : les douleurs lombaires. Un exemple concret est celui des douleurs lombaires. Il s'agit de l'une des raisons les plus fréquentes de recourir à la kinésithérapie, et elle a un impact important sur l'incapacité de travail, ce qui fait que vous avez aussi un rôle à jouer dans le Retour au Travail. J'y reviendrai dans un instant. En Belgique, il y a encore trop d'imagerie médicale et d'interventions invasives, alors que les directives internationales montrent de plus en plus qu'elles sont souvent inutiles et qu'elles comportent des risques. Nous avons déjà pris des mesures, avec la mise en place de consultations multidisciplinaires et la sensibilisation des patients. Notre SPF Santé publique mène une campagne intitulée « Bouger, le meilleur remède pour lutter contre le mal de dos », mais le nombre d'opérations du dos ne baisse pas (ou pas encore). Dans ce cadre, nous avons tous un rôle important à jouer en faveur d'une meilleure collaboration, d'un accès direct à la kinésithérapie, d'incitants financiers appropriés afin d'éviter les diagnostics et les opérations inutiles, et du respect des directives fondées sur des données probantes. Je voudrais aussi m'attarder brièvement sur l'importance du travail dans ce contexte et sur votre rôle en la matière. Pour moi, le retour au travail fait partie intégrante du processus de rétablissement et de traitement. En fait, c'est l'objectif principal d'un traitement : faire en sorte que les intéressés ne restent pas dans l'inactivité inutilement longtemps, car personne n'y gagne. De nombreuses études scientifiques l'ont démontré. En réalité, nous avons tous négligé cet aspect du traitement pendant des années, nous n'y avons pas prêté attention. Nous ne pouvons pas revenir en arrière, mais nous pouvons changer notre approche à l'avenir. C'est pourquoi je mène une réforme depuis 2020, en mettant en place des coordinateurs « Retour au Travail » auprès des mutualités, qui sont des interlocuteurs accessibles pour ceux et celles qui souhaitent reprendre le travail, mais qui ne savent pas comment s'y prendre, en imposant aux personnes en incapacité de travail de rester en contact régulier avec leur médecin traitant et leur médecin-conseil, aussi bien la première année que les années suivantes. Et en rappelant à chacun ses responsabilités. Y compris les employeurs. Mais vous aussi avez un rôle à jouer, car le kinésithérapeute est peut-être la personne la mieux placée pour aider le patient à identifier ce qu'il est encore capable de faire ou les adaptations nécessaires à son poste de travail pour pouvoir reprendre le travail, même progressivement. Il est important que le patient connaisse ces possibilités, mais aussi que le médecin traitant en soit informé et puisse assurer le suivi. 

Un accès direct à la kinésithérapie 

Aujourd'hui, les patients ont généralement besoin d'une prescription médicale pour pouvoir bénéficier d'un remboursement de séances de kiné. Cependant, dans la pratique, nous constatons que souvent, les patients s'adressent d'abord à vous pour obtenir de l'aide. Des études internationales confirment que l'accès direct au kinésithérapeute améliore à la fois la qualité et l'efficience des soins. C'est pourquoi nous avons commencé les préparatifs pour organiser graduellement l'accès direct à la kinésithérapie, pour que les personnes avec des symptômes légers, comme des douleurs lombaires, ne doivent pas d'abord passer par leur médecin généraliste. Nous avons reçu les avis à ce sujet, aussi bien de vous que des médecins. 

Nous sommes en train d'y travailler, conjointement avec l'administration, et nous souhaitons traduire ces avis en une base juridique à court terme. J'espère que nous pourrons déjà franchir une première étape importante en 2026, et je pense que le traitement des douleurs lombaires doit être au centre de cette démarche.  

Dans ce contexte, une bonne analyse par le kiné est essentielle pour distinguer les situations dangereuses de celles qui ne le sont pas, en étroite collaboration avec le généraliste ou le spécialiste. Les rapports et le partage de données via les réseaux de santé sont indispensables dans ce cadre. Nous travaillons également à la formation continue et au développement des compétences pour vous soutenir de manière optimale. 

Conventiemodel, tarieven en plafonnering supplementen. 

Parallel werken we aan een hervorming van het conventiemodel. Ik ben me ervan bewust dat de huidige conventiehonoraria voor kinesitherapeuten die kwalitatief werken, aan de lage kant zijn. De beste remedie hiervoor is uiteraard blijvend investeren in jullie sector. Sinds het begin van deze legislatuur hebben we de ondersteuning van de kinesitherapie tot een van onze prioriteiten gemaakt. In 2021 bedroegen de jaarlijkse uitgaven voor jullie sector 904 miljoen euro. De uitgaven stegen verder in de jaren die daarop volgden tot 1,206 miljard euro in 2024 en volgens de ramingen zullen ze verder stijgen tot 1,43 miljard in 2026. Dat is bijna 530 miljoen euro extra in enkele jaren tijd met opmerkelijke jaarlijkse groei: +4,2% in 2022, +11,1% in 2023, +15,2% in 2024, +10,6% verwacht in 2025 en +7,3% ini 2026. Daarnaast is er de indexering van 2,72% voorzien in 2026 die een financiële zekerheid van jullie inkomsten garandeert. 

Het voorontwerp hervormingswet voorziet bovendien voor geconventioneerde zorgverleners, waaronder kinesitherapeuten, meer flexibiliteit binnen de conventie. Er wordt voorzien dat – bij gebrek aan voldoende middelen - tijdelijk afspraken gemaakt kunnen worden rond richttarieven, waarbij de geconventioneerde kinesitherapeut een hoger ereloon kan vragen en de patiënt beschermd wordt door de maximumfactuur.  
Richttarieven kunnen in bijzondere situaties soelaas bieden bij aangetoonde onderwaardering van honoraria, in afwachting van een structurele herziening. We rekenen op jullie om mee na te denken en tegen oktober 2026 een reflectiedocument aan te leveren dat rekening houdt met de specificiteit van jullie beroep.  

De wildgroei aan ereloonsupplementen is onaanvaardbaar. Vanaf 1 januari 2028 gelden maximumplafonds voor wat een zorgverlener extra kan vragen, dat geldt ook voor jullie. Dat principe ligt vast, het is nu aan het overleg, ook aan jullie, om op basis van objectieve cijfers met een voorstel te komen tegen juli 2027. Bij gebrek aan akkoord, zal de regering een beslissing nemen. 

Het beste scenario blijft uiteraard dat zoveel mogelijk zorgverleners de afgesproken tarieven respecteren. Daarom maken we het aantrekkelijker om geconventioneerd te werken: wie zich aan de afgesproken tarieven houdt, krijgt betere voorwaarden en premies. Ook dit wordt een werk van jaren, maar het is essentieel om de factuur voor de patiënt niet de pan uit te laten swingen. 

Nieuwe ambitieuze initiatieven 

Positief is ook dat het het gezamenlijke werk van Axxon en de ziekenfondsen binnen de overeenkomstencommissie bij het RIZIV – ook wel kinemut genoemd- perspectieven opent. Zo keurde de regering – op het voorstel van de kinemut- op vrijdag 19 september het ontwerp KB –zorg op afstand bij kine- goed.  

Dit maakt het voor de kinesitherapeuten mogelijk om enerzijds videoconsulaties te doen en aan te rekenen waarbij wordt gewaakt over een goede balans tussen fysiek contact en videoconsultaties, maar waarbij veel autonomie wordt gegeven aan de kinesitherapeut, mits akkoord van de patiënt uiteraard. En anderzijds telemonitoring door de kinesitherapeut in de courante pathologie, de zware pathologie, de Fa- en Fb-pathologie en de perinatale kinesitherapie mogelijk te maken. 

Een belangrijk voordeel van videoconsult en telemonitoring is ook de grotere autonomie van de patiënt, met de mogelijkheid om de therapie thuis toe te passen op een ogenblik dat hem dit het beste uitkomt. Resultaten uit de literatuur geven aan dat behandeling op afstand en telemonitoring zowel effectief als kosteneffectief kunnen zijn, onder meer door de verbetering van het zelfmanagement van de patiënt. Vermits het aantal patiënten dat kinesitherapie nodig heeft stijgt en de komende jaren zal blijven stijgen, kan deze manier van behandelen de druk op de gezondheidszorg helpen verlichten. 

Tot slot is ook digitalisering een sleutelfactor voor efficiëntere zorg. Vanaf 1 januari 2027 wordt het voor kinesitherapeuten verplicht om te werken met e-attest, e-facturatie en e-agreements. We beseffen dat dit inspanningen vraagt, maar het zal op termijn ook jullie administratieve lasten verminderen. De wettelijke verplichting zet bovendien druk op ziekenfondsen en softwareleveranciers om mee te werken aan oplossingen. 

Dames en heren, we staan samen aan het begin van een grote modernisering van de kinesitherapie in ons land. Het is geen eenvoudige in te slagen weg, maar wel een noodzakelijke. Door doelmatiger te werken, creëren we ruimte om te investeren. Door meer autonomie en samenwerking te stimuleren, verhogen we de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg voor onze patiënten. 

Liefde voor gezondheidszorg is: moeilijke beslissingen durven nemen om later nog meer en beter te kunnen investeren. Ik ben ervan overtuigd dat jullie met mij die verantwoordelijkheid willen nemen. Voor een zorgsysteem dat toegankelijk, betaalbaar, kwalitatief en toekomstgericht is. Voor een systeem waarin iedereen zijn deel doet, zodat we samen onze gezondheidszorg kunnen beschermen. Want goede en betaalbare zorg moet er zijn wanneer je die nodig hebt. Voor iedereen en altijd. 

Ik reken daarvoor op jullie, zoals jullie ook op mij mogen rekenen. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat de kinesitherapie een nog sterkere pijler wordt van onze gezondheidszorg.