11,4 miljoen euro voor gespecialiseerd zorgtraject voor kinderen en jongeren met eetstoornissen
Het verzekeringscomité van het RIZIV heeft vandaag het eerste deel van het nieuwe ambulante zorgtraject voor jongeren die kampen met eetstoornissen goedgekeurd. Daarin wordt 11,4 miljoen euro geïnvesteerd. Dat laat minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke weten. Hierdoor zullen deze jongeren in de toekomst van dichtbij opgevolgd worden door gespecialiseerde ambulante zorgteams en zullen deze teams kunnen rekenen op bijkomende expertise via een supportteam op elk moment en op maat. Het zorgtraject gaat in vanaf 1 februari 2024. “Vandaag investeren we volop in onze geestelijke gezondheidszorg. Niet het minst om het mentaal welzijn van kinderen en jongeren maximaal te beschermen. Met onze hervorming willen we ook jongeren met een haperend eetgedrag zo snel mogelijk op de radar te krijgen om te vermijden dat ze een eetstoornis ontwikkelen. Als we die problemen op de radar hebben, moeten we vervolgens zo snel mogelijk met een arts, een psycholoog een diëtist aan de slag. Dat doen we met dit nieuw zorgtraject”
In maart 2021 al peilde Sciensano voor het eerst sinds de coronacrisis naar symptomen van eetstoornissen. In vergelijking met zowel 2013 (8 procent) en 2018 (7 procent) was er een stijging in het percentage (11 procent) van mensen boven de 18 jaar die risico lopen om eetstoornissen te ontwikkelen. Voor de leeftijdsgroep tussen 15 en 23 jaar ligt het percentage hoger. Zo zou volgens Eetexpert Vlaanderen ongeveer 1 op 5 jongeren eetproblemen hebben.
Het was dus al langer duidelijk dat extra investeringen noodzakelijk zijn om het mentaal welzijn te beschermen van kinderen en jongeren met eetstoornissen - door actiever in te zetten op het preventieve luik enerzijds - maar ook door extra te investeren in begeleiding en behandeling. Het liefst in de eigen omgeving, en dus niet alleen tijdens een opname. Sinds de COVID-pandemie nam de zorgvraag voor mentale problemen waaronder ook de complexe eetstoornissen bovendien sterk toe.
Het eerste deel van het nieuwe zorgtraject voor jongeren met eetstoornissen werd vandaag goedgekeurd in het verzekeringscomité en moet gelezen worden samen met de reeds bestaande conventie psychologische zorg in de eerste lijn. Deze nieuwe conventie is inzetbaar voor jongeren tot en met de leeftijd van 23 jaar voor de eetstoornissen anorexia nervosa, binge-eating disorder en bulimia nervosa.
Het doel van het nieuwe zorgtraject is om kinderen en jongeren met een eetstoornis in de eerste plaats zo goed mogelijk in de eigen omgeving te laten werken aan het herstel. Gezien de complexiteit van de ziekte vereist dit een multidisciplinaire aanpak. Zorgverleners uit de eerste lijn, zoals bijvoorbeeld de huisarts, gespecialiseerde psycholoog en/of diëtist zullen samen kunnen werken in een zorgteam. Dit zorgteam wordt opgestart door de behandelende en dus coördinerende arts. Deze coördinerende arts stelt samen met de jongere en zijn omgeving een behandelplan op en volgt het plan op. Per periode van 12 maanden is een maximum voorzien van 20 sessies bij de psycholoog en 15 sessies bij de diëtist.
Wanneer een problematiek te ingewikkeld zou blijken kunnen deze zorgteams dankzij het nieuwe zorgtraject van maandag tot vrijdag, telefonisch of online, beroep doen op gespecialiseerde ondersteuning en expertise van een Multidisciplinair Ambulant Supportteam (MAST). We zien vandaag dat, wanneer een behandeling complexer wordt, omdat bij een eetstoornis meer komt kijken dan enkel een eetproblematiek (vb. problemen binnen het gezin of suicidaliteit), er snel geschakeld wordt naar een opname in een ziekenhuis, terwijl dat niet altijd nodig is. Door ervoor te zorgen dat men telkens extra ondersteuning kan inroepen, zorgen we ervoor dat men jongeren zoveel mogelijk kan blijven behandelen in de eigen omgeving.
In totaal worden 11 van deze supportteams voorzien, één per netwerk Geestelijke Gezondheidzorg Kinderen en Jongeren. De supportteams bestaan uit een psycholoog en diëtist gespecialiseerd in eetstoornissen, een (kinder)psychiater en een specialist in eetstoorniszorg (vb. gespecialiseerd kinderendocrinoloog, kinderarts, internist…). De netwerken Geestelijke Gezondheidszorg Kinderen en Jongeren zullen conventies afsluiten in hun provincie met de gespecialiseerde klinische psychologen/orthopedagogen en diëtisten en zijn verantwoordelijk voor het oprichten van een MAST.
Via de expertisecentra VZW Eetexpert en le Centre d’Expertise Poids, Image et Alimentation (CEPIA) wordt al een opleidingsaanbod georganiseerd specifiek voor de huisarts, diëtist en voor de klinisch psycholoog/orthopedagoog binnen de eerste lijn. Dit met de bedoeling dat deze zorgprofessionals in staat zijn om de (eerste) signalen van eetproblemen en eetstoornissen te herkennen, te zorgen voor een goed zorgaanbod, en wanneer nodig jongeren toe te leiden naar de meest gepaste zorg.
Het nieuwe zorgtraject eetstoornissen bij jongeren is een totale investering van 18,28 miljoen euro. De financiering van dit ambulante zorgtraject bedraagt 11,355 miljoen euro waarvan 4,992 mio euro voor het eerste deel van deze conventie en 6,363 mio euro voorzien in de conventie psychologische zorg in de eerste lijn. Vanaf de ondertekening van deze conventie door de netwerken GGZ kinderen en jongeren, zal het zorgaanbod worden georganiseerd zodat tegen 1 februari het zorgtraject operationeel is.
Minister Vandenbroucke zorgde eerder al voor extra capaciteit door 16 liaisonteams vanuit de kinderpsychiatrie in te zetten naar onder meer pediatriediensten in ziekenhuizen waar ook jongeren met eetstoornissen worden opgenomen.