Ziekenhuizen moeten CT-en MRI-scans aan conventietarief aanbieden

Patiënten die worden doorverwezen naar het ziekenhuis voor een CT-scan of MRI-scan - maar ook voor een PET-, PET-CT, SPECT-CT- en PET-MRI-scan - vinden vandaag te weinig een radioloog die de officiële tarieven respecteert. En dus worden mensen gedwongen een ereloonsupplement (een financiële extra) te betalen. Dat is in meer en meer ziekenhuizen in ons land zo. De situatie verschilt wel sterk tussen ziekenhuizen, en dat in alle landsdelen. Dat toont ook de studie van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) uit 2023 aan. Zo vind je in Vlaanderen (9), in Wallonië (16) en in Brussel (2) ziekenhuizen waar álle radiologen geconventioneerd zijn - en waar dus geen ereloonsupplementen worden aangerekend - maar dat is een minderheid want verspreid over heel het land zijn er ook ziekenhuizen (waaronder 24 Vlaamse) waar geen enkele radioloog geconventioneerd is. 

Frank Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid: "Voor een CT-scan of een MRI- scan moet je naar het ziekenhuis. Mensen hebben geen andere keuze. Precies daarom moeten de financiële drempels zo laag mogelijk zijn, zodat iedereen toegang heeft tot de juiste en beste zorg wanneer dat nodig is. En dan vind ik het de opdracht van een sterke overheid om dat te verzekeren. Bovendien kan het gaan om patiënten met een ernstig ziektebeeld waarvoor zware medische beeldvorming belangrijk is, zodat ze snel met de juiste behandeling verder geholpen worden. Een groot deel van de zware medische apparatuur (de MRI- en PET-toestellen) wordt overigens door de overheid gefinancierd."  

Met het wetsontwerp van Vandenbroucke zal élk ziekenhuis in ons land straks zware medische beeldvorming moeten aanbieden aan officiële tarieven. Dat betekent dat in de toekomst voor een CT- of MRI-scan - maar ook voor een PET-, PET-CT, SPECT-CT- en PET-MRI-scan - in twee omstandigheden in geen geval een ereloonsupplement mag aangerekend worden: ten eerste, tijdens de normale werkuren, of, ten tweede, wanneer de voorschrijvende arts van oordeel is dat het onderzoek met urgentie moet gebeuren (wanneer het onderzoek ook plaatsgrijpt). Supplementen zullen in de toekomst alleen nog aangerekend kunnen worden als de scan wordt uitgevoerd tussen 18u ’s avonds en 8 u ‘s ochtends, tijdens het weekend of op feestdagen, en wanneer dit gebeurt op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt.  

Op vrijdag 23 juni werd een eerste lezing van het wetsontwerp goedgekeurd op de ministerraad. Nu gaat het voorstel naar de Raad van State, vervolgens volgt een tweede lezing en dit najaar gaat het voorstel naar het parlement voor stemming en dus definitieve inwerkingtreding. "Tegen het einde van het jaar zal elk ziekenhuis moeten garanderen dat het voldoende capaciteit voorziet om scans aan officiële tarieven uit te voeren en dit binnen de tijdsperiode die wetenschappelijk is voorzien in functie van de pathologie”, zegt Vandenbroucke. 

Vandenbroucke geeft op die manier niet alleen uitvoering aan het regeerakkoord - waarin werd afgesproken dat 'de groei van de ereloonsupplementen gereguleerd, gestabiliseerd en vervolgens afgebouwd wordt' - maar ook uitvoering aan een bepaling uit het  het Medicomut-akkoord (2022-2023).  

Die bepaling van het Medicomut-akkoord stelt letterlijk: ‘De artsen en ziekenfondsen (NCAZ) hebben vastgesteld dat in sommige ziekenhuizen bepaalde radiologische onderzoeken niet meer tegen conventietarieven worden aangeboden. De NCAZ is van oordeel dat het principe waarbij zorg voor opgenomen patiënten verplichtend moet kunnen worden aangeboden tegen conventietarieven in de ziekenhuizen, ook moet gelden voor de ambulante onderzoeken die enkel in het ziekenhuis kunnen worden verricht.’ Over de manier waarop deze bepaling nu wordt uitgevoerd, is ruim overleg gepleegd met de artsenorganisaties en ziekenhuiskoepels, ook al werd daarover niet met iédereen een consensus bereikt omdat sommigen de uitvoering van deze bepaling anders interpreteerden. 

Tot slot maakt Vandenbroucke nog een belangrijke kanttekening over het overmatig gebruik van CT- scans in verhouding tot de MRI- scans in ons land. “Te veel straling is niet gezond. In vergelijking met de rest van Europa zien we dat in België veel mensen onder de CT-scanner gaan, ook wanneer dat eigenlijk niet nodig is. Dat kost onze ziekteverzekering handenvol geld. Artsen in ziekenhuizen mogen ook niet langer aangezet worden om altijd zoveel mogelijk te presteren. Ze moeten vooral beloond worden voor de tijd die ze besteden aan hun patiënten", zegt Vandenbroucke. 

"Met de hervorming van de ziekenhuisfinanciering willen we precies aan die doelstelling tegemoet komen, door het correct berekenen per pathologie van de verantwoorde inzet van middelen en hun reële kost. Dat betekent dat er ook een sterk verband bestaat tussen hervorming van de ziekenhuisfinanciering en de geplande nomenclatuurhervorming, waarvoor de voorstellen tegen het einde van 2024 op punt worden gesteld. Het doel moet zijn om rationeel voorschrijven van medische beeldvorming vanuit een gezondheidsdoelstelling te ondersteunen, en dus onnodige stralenbelasting te vermijden. We zullen dan ook voorstellen doen om de vergoeding voor een CT-scan of MRI-scan evenwichtiger te maken en beter af te stemmen op de realiteit van de prestatie, met enerzijds een professioneel honorarium voor de arts en anderzijds een forfaitair honorarium voor het ziekenhuis voor de werking van het toestel. Over die voorstellen zullen we uiteraard nauw overleggen met de sector. We zullen proberen om in dit domein snel vooruitgang te boeken, zodat de sector van de zware medische beeldvorming niet hoeft te wachten op de globale herziening van de nomenclatuur." 

Via deze bijlage vindt u het volledige wetsontwerp en de memorie van toelichting: Uittreksel voorontwerp van wet houdende diverse bepalingen inzake gezondheid.pdf