Federaal standpunt interfederaal alcoholplan
De federale regering heeft vanmorgen een standpunt ingenomen in het kader van het Interfederaal Alcoholplan. Dat plan moet midden december samen met de deelstaten worden afgeklopt. De federale regering is van mening dat reclame voor alcohol op radio en tv - voor en na programma's met kinderen en jongeren als doelgroep - verder aan banden moet worden gelegd en strenger gecontroleerd. Hetzelfde geldt voor filmpjes op digitale media, in geschreven pers gericht op kinderen en jongeren, net als in de bioscoop voor een film. Verder wil de federale regering een nachtelijk verbod op de verkoop van alcohol in winkels langs de autosnelweg en de verkoop van alcoholische dranken in ziekenhuizen inperken. Frank Vandenbroucke, minister van Volksgezondheid: “Met dit standpunt is de federale regering alvast duidelijk: wij willen er alles aan doen om overmatig en dus schadelijk gebruik van alcohol verder te beperken, zowel vanuit het oogpunt van volksgezondheid als verkeersveiligheid. Dat noopt ons om op verschillende fronten tegelijk te werken. Daarnaast willen we ervoor zorgen dat minderjarigen die met een alcoholintoxicatie in het ziekenhuis terechtkomen, veel intensiever begeleid worden.”
Schadelijk alcoholgebruik kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. Zo worden meer dan 30 aandoeningen rechtstreeks veroorzaakt door overmatig gebruik. Het aantal sterfgevallen gelinkt aan alcohol in ons land wordt geraamd op 5.4% van alle overlijdens. Bovendien is alcohol een van de grootste oorzaken van ongevallen in het verkeer maar ook van intrafamilaal of seksueel geweld.
Overmatig alcoholgebruik veroorzaakt ook problemen die verder gaan dan alleen de lichamelijke en psychische gezondheid. Zo kan het leiden tot verminderde werkprestaties of een verhoogde kans op werkloosheid. Uit dataverzameling blijkt dat in het jaar 2012 de indirecte kost van alcoholgebruik 778 miljoen bedroeg. Verder wijzen studies uit dat hoe vroeger men alcohol begint te drinken, hoe groter de kans is op schadelijk alcoholgebruik op latere leeftijd. Dit maakt van jongeren dus een extra kwetsbare groep.
1. Alcoholreclame voor minderjarigen veel beter en strenger reguleren
Om de blootstelling van minderjarigen aan alcoholmarketing te beperken - en te vermijden dat jongeren zich aangetrokken voelen tot alcoholmarketingboodschappen - wil de federale regering werken aan een wettelijk kader dat alcoholreclame op radio en TV verbiedt voor en na programma’s voor minderjarigen. Daarnaast - en in het licht van diezelfde doelstelling - wil de federale regering ook werk maken van reglementering die reclame via internet en sociale media beperkt bij content die gericht is op minderjarigen. De mediasector heeft daar zelf al een convenant over opgesteld. Dit wordt overgenomen uit het convenant:
- Reclame voor alcoholhoudende dranken is verboden gedurende een periode die begint 5 minuten voor en eindigt 5 minuten na een uitzending gericht op een publiek dat bestaat uit minderjarigen.
- Reclame voor alcoholhoudende dranken is verboden in kranten en tijdschriften hoofdzakelijk gericht op een publiek dat bestaat uit minderjarigen.
- Reclame voor alcoholhoudende dranken is verboden tijdens de vertoning in een bioscoop van een film die voornamelijk gericht is op een publiek dat bestaat uit minderjarigen.
- Reclame voor alcoholhoudende dranken is verboden in digitale media hoofdzakelijk gericht op een publiek dat bestaat uit minderjarigen.
2. Geen verkoop van sterke drank meer voor 16-18-jarigen
De federale regering wil de jongeren beschermen tegen overmatig en schadelijk alcoholgebruik. Vandaag is er nog te vaak discussie over wie welk type alcoholproducten mag kopen. Dit komt omdat het onderscheid vandaag op grond van de productiewijze gemaakt wordt. De markt is echter geëvolueerd en er bestaan talloze hybride of gemengde alcoholproducten. Zo weet barpersoneel niet altijd wat ze aan wie mogen verkopen. Hetzelfde zien we vaak gebeuren in nachtwinkels. De federale regering wil daarom meer duidelijkheid in de regelgeving en onze jongeren ook preventief beschermen. Zo is ze van mening dat voor 16 tot 18-jarigen enkel nog bier en wijn verkocht mag worden. Alle andere (sterke) dranken, waaronder ook versterkte wijnen, mogen uitsluitend verkocht worden aan 18-plussers.
3. 's Nachts geen verkoop van alcohol in winkels langs de autosnelweg
Naar schatting is bij een kwart van alle verkeersdoden in Europa alcohol in het spel. Dat maakt alcohol een van de grootste ‘killers’ in het verkeer. Bij ongevallen met de wagen test bij 10 procent van de bestuurders positief. Toch kan iedereen in België op elk moment, in elke shop bij het tankstation langs de autosnelweg alcohol kopen voor ze weer in de auto stappen. Om het aantal (dodelijke) slachtoffers te verminderen wil de federale regering een verbod op alcohol in de winkels langs de autosnelweg opleggen tussen 22u en 7u. In verschillende andere landen, zoals Nederland bijvoorbeeld, bestaat al een volledig verbod. Het alcoholplan heeft een daling van het aantal slachtoffers omwille van alcohol (zowel ten gevolge van eigen gebruik, als door een derde) als specifieke doelstelling genoteerd.
4. Geen alcohol meer in automaten, noch in de winkels van ziekenhuizen
Om impulsaankopen tegen te gaan wil de federale regering alcohol ook weren uit de automaten. Extra reden om alcohol hier te weren, is de bescherming van onze kinderen en jongeren. Ook in winkels in onze ziekenhuizen is alcoholverkoop niet langer raadzaam, vindt de federale regering. De verkoop van gekoelde dranken en sterke dranken wil men er onmogelijk maken.
5. Extra zorg en begeleiding voor jongeren en jongvolwassenen na een alcoholintoxicatie
Tot slot wil de federale regering een zorgtraject alcohol uitwerken en implementeren, specifiek voor jongeren en jongvolwassenen. Ze wil dat zorgtraject uitwerken in samenwerking met de partners van het netwerk Geestelijke Gezondheidszorg. Jongeren die binnenkomen via spoed - wegens een alcoholintoxicatie en/of naar aanleiding van een ongeluk onder invloed - wil de federale regering een zorgtraject aanbieden waarbij ook de ouders betrokken worden. Dat zorgtraject moet ook voortgezet worden na ontslag uit het ziekenhuis.
Met dit standpunt wil de federale regering werk maken van een Interfederaal Alcoholplan dat moet vorm krijgen in samenwerking met de deelstaten. Het plan zal midden december besproken worden op de Interministeriële Conferentie met alle ministers van Volksgezondheid en Welzijn.